Անտուան Դը Սենտ Էքզյուպերի «Փոքրիկ Իշխանը» ...հատվածներ

Regardez attentivement ce paysage afin d’être sûr de le reconnaître, si vous voyagez un jour en Afrique, dans le désert. Et, s’il vous arrive de passer par là, je vous supplie, ne vous pressez pas, attendez un peu juste sous l’étoile! Si alors un enfant vient à vous, s’il rit, s’il a les cheveux d’or, s’il ne répond pas quand on l’interroge, vous devinerez bien qui il est. Alors soyez gentils! Ne me laissez pas tellement triste: écrivez-moi vite qu’il est revenu…

Ուշադիր նայեք, որպեսզի անպայման ճանաչեք այս վայրը, եթե երբևէ Աֆրիկայի անապատներն ընկնեք: Եթե այնպես պատահի, որ դուք անցնեք այս վայրերով, պարտք եմ դնում ձեզ վրա՝ մի շտապեք, մի փոքր կանգ առեք այս աստղի տակ: Եվ եթե ձեզ մոտենա ոսկեգանգուր մի փոքրիկ տղա, եթե նա զրնգուն ծիծաղ ունենա և ձեր հարցերին չպատասխանի, դուք, իհարկե, գլխի կընկնեք, թե ով է նա:

Այդ ժամանակ, շատ եմ խնդրում ձեզ, չմոռանաք փարատել իմ վիշտը. անմիջապես գրեք ինձ, որ նա վերադարձել է:

***

Antoine de Saint-Exupery
Le Petit Prince...

A Leon Werth. 
Je demande pardon aux enfants d'avoir dedie ce livre a une grande personne. J'ai une excuse serieuse: cette grande personne est le meilleur ami que j'ai au monde. J'ai une autre excuse: cette grande personne peut tout comprendre, meme les livres pour enfants. J'ai une troisieme excuse: cette grande personne habite la France ou elle a faim et froid. Elle a bien besoin d'etre consolee. Si toutes ces excuses ne suffisent pas, je veux bien dedier ce livre а l'enfant qu'a ete autrefois cette grande personne. Toutes les grandes personnes ont d'abord ete des enfants. (Mais peu d'entre elles s'en souviennent.) Je corrige donc ma dedicace: 
A Leon Werth. 

quand il etait petit garcon.
ԼԵՈՆ ՎԵՐՏԻՆ
Խնդրում եմ, երեխաները ինձ ներեն այս գիրքը մեծահասակ մարդու նվիրելու համար: Պետք է արդարանամ` այդ մեծահասակ մարդն իմ ամենալավ բարեկամն է: Բացի այդ, նա աշխարհում ամեն բան հասկանում է, նույնիսկ մանկական գրքերը: Եվ վերջապես, նա ապրում է ֆրանսիայում, իսկ այնտեղ հիմա սով է ու սառնամանիք: Եվ նա մխիթարության մեծ կարիք է զգում: Եթե այս ամենն ինձ չի արդարացնում, ապա ես այս գիրքը կնվիրեմ այն տղային, որին մի ժամանակ նման է եղել իմ մեծահասակ ընկերը: Չէ՞ որ բոլոր մեծահասակները առաջ երեխա են եղել, միայն թե նրանցից քչերն են այդ բանը հիշում: Այսպես ուրեմն, ես ուղղում եմ մտցնումիմ ձոնի մեջ`


ԼԵՈՆ ՎԵՐՏԻՆ, երբ նա փոքրիկ տղա էր...




 

Նկ.Սիրիլ Ռոլանդո,Դու ինձ ես պատկանում


Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես հիշում եմ իմ փոքրիկ բարեկամին, և ինձ համար հեշտ չէ նրա մասին պատմելը: 
Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան: 

Շատ տխուր բան է, երբ բարեկամներին մոռանում են: Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն:
C'est triste d'oublier un ami. Tout le monde n'a pas eu un ami….

«Կար- չկար մի  Գեղեցիկ Իշխան կար : 

Նա ապրում էր մի մոլորակի վրա ,որը իրենից մի քիչ էր 

մեծ...և նա սրտակից բարեկամ չուներ...»:

«Ես չգիտեի ,թե ինչպես կանչեմ,որ նա լսի,ինչպես 

հասնեմ նրա հոգուն ,որը սահում ,հեռանում էր ինձանից ...

Չէ՞ որ շատ խորհրդավոր ու առեղծվածային է 

արցունքների աշխարհը...»:

 Je ne savais comment l'atteindre, ou le rejoindre… C'est tellement mysterieux, le pays des larmes. 

-Մնաք բարով....

Գեղեցիկուհին չպատասխանեց:

-Մնաք բարով,- կրկնեց Փոքրիկ իշխանը:

Ծաղիկը հազաց, բայց դա մրսելուց չէր:

-Ես հիմար էի,- ասաց նա վերջապես:

-Ներիր ինձ,- Եվ աշխատիր երջանիկ լինել:

Եվ ոչ մի հանդիմանություն: Փոքրիկ իշխանը շատ էր 

զարմացել: Նա, ապակին ձեռքին , 

սառել, մնացել էր կանգնած: Որտեղի՞ց էր այդ մեղմ 

քնքշությունը:

-Այո, այո, ես սիրում եմ քեզ,- լսեց նա:

- Ես եմ մեղավոր, որ դու չգիտեիր այդ: Բայց դա կարևոր էլ 

չէ: Ասենք, դու էլ էիր ինձ նման հիմար:

Աշխատիր երջանիկ լինես... թող այդ ապակին, այն ինձ 

այլևս պետք չէ:

-Բայց քամին...

-Ես այնքան էլ մրսած չեմ ... գիշերային զովը ինձ նույնիսկ 

օգուտ կտա ... չէ՞ որ ես ծաղիկ եմ...

-Բայց գազաները, միջատները...

-Դե պետք է մի երկու թրթուր հանդուրժեմ, եթե ուզում եմ 

թիթեռների հետ ծանոթանալ... 

Նրանք պետք է որ շատ լավիկը լինեն:  Թե չէ ո՞ վ պիտի 

ինձ այցելի  ...Չ՞ է, որ դու հեռվում կլինես...

Ես էլ մագիլներ ունեմ:Եվ նա պարզամտորեն ցույց տվեց իր 

չորս փշերը: Հետո ավելացրեց.

-Էլ մի ՜ ձգձգիր ... դա անտանելի է ... եթե որոշել ես գնալ՝ 

գնա: Նա չէր ուզում, որ Փոքրիկ իշխանը տեսնի, թե ինչպես է ինքը լալիս: Դա մի շատ հպարտ ծաղիկ էր։

– Adieu, dit-il a la fleur.Mais elle ne lui repondit pas.– Adieu, repeta-t-il.La fleur toussa. Mais ce n'etait pas a cause de son rhume.– J'ai ete sotte, lui dit-elle enfin. Je te demande pardon. Tache d'etre heureux.Il fut surpris par l'absence de reproches. Il restait la tout deconcerte, le globe en l'air. Il ne comprenait pas cette douceur calme.

– Mais oui, je t'aime, lui dit la fleur. Tu n'en as rien su, par ma faute. Cela n'a aucune importance. Mais tu as ete aussi sot que moi. Tache d'etre heureux… Laisse ce globe tranquille. Je n'en veux plus.– Mais le vent…– Je ne suis pas si enrhumee que ca… L'air frais de la nuit me fera du bien. Je suis une fleur.
– Mais les betes…– Il faut bien que je supporte deux ou trois chenilles si je veux connaitre les papillons. Il parait que c'est tellement beau. Sinon qui me rendra visite? Tu seras loin, toi. Quant aux grosses betes, je ne crains rien.

…Et elle montrait naivement ses quatre epines. Puis elle ajouta:– Ne traine pas comme ca, c'est agacant. Tu as decide de partir. Va-t'en.Car elle ne voulait pas qu'il la vit pleurer. C'etait une fleur tellement orgueilleuse…

                                                   

Իսկ ի՞նչ է նշանակում  «վաղանցիկ»,-հարցրեց Փոքրիկ 

իշխանը,որը երբ մի հարց էր տալիս ,էլ չէր հանգստանում,

մինչև պատասխանը չստանար:

-Այդ նշանակում է այն,ինչը շուտով պիտի անհետանա:

-Իմ ծաղի՞կն էլ շուտով պիտի անհետանա:

-Հասկանալի է:

– Mais qu'est-ce que signifie "ephemere"? repeta le petit prince qui, de sa vie, n'avait renonce a une question, une fois qu'il l'avait posee.– Ca signifie "qui est menace de disparition prochaine".– Ma fleur est menacee de disparition prochaine?– Bien sur.

«Իմ ուրախությունն ու գեղեցկությունը հավիտենական չեն

,-ինքն իրեն ասաց փոքրիկ իշխանը,- և նա ոչինչ չունի 

պաշտպանվելու համար ,նրա ունեցածը չորս փուշ է:

Իսկ ես նրան լքեցի ու նա մեն-մենակ մնաց իմ մոլորակի 

վրա»:

Դա առաջին անգամն էր ,որ նա ափսոսաց լքված ծաղկի 

համար....

"Ma fleur est ephemere", se dit le petit prince, "et elle n'a que quatre epines pour se defendre contre le monde! Et je l'ai laissee toute seule chez moi!"Ce fut la son premier mouvement de regret. 

                                (())

Ես քեզ խղճում եմ,-շարունակեց օձը:-  Դու այս գրանիտի 

նման չոր ու կոպիտ երկրի համար շատ ես թույլ....

– Tu me fais pitie, toi si faible, sur cette Terre de granit. 

                          

-Ոչինչ կատարյալ չէ ,- խորը հոգոց հանելով ասաց

աղվեսը,-իմ կյանքը միապաղաղ է անցնում :Ես հավ եմ 

որսում,մարդիկ ինձ են որսում: Բոլոր հավերը նման են 

իրար,բոլոր մարդիկ էլ իրար են նման:Հետևաբար ,իմ 

օրերը տխուր են անցնում: Բայց եթե դու ինձ ընտելացնես,իմ կյանքը միանգամից կլուսավորվի:Ես կճանաչեմ քո ոտնաձայնը,որը կտարբերվի մնացած բոլոր 

ոտնաձայներից:Ուրիշի ոտնաձայնը լսելիս ես փախչում,թաքնվում եմ գետնի տակ: Քո ոտնաձայնը,

ինչպես երաժշտությունը,ինձ դուրս կհանի իմ բնից: Մի բան էլ ասեմ : Նայիր այն կողմը.տեսնո՞ւմ ես ցորենի 

արտերը:Ես հաց չեմ ուտում: Ինձ ցորեն պետք չէ: Ցորենի 

արտերն ինձ ոչինչ չեն հուշում :Եվ դա տխուր է,շա՜տ  տխուր:Իսկ դու ոսկեգույն մազեր ունես:Ուրեմն,հրաշք բան կլինի,եթե ընտելացնես ինձ:Ցորենը,որ նույնպես ոսկեգույն 

է,ինձ անընդհատ կհիշեցնի քո մասին:Եվ ես կսիրեմ քամուց   օրորվող   հասկերի շրշյունը....

Rien n'est parfait, soupira le renard.

– Ma vie est monotone. Je chasse les poules, les hommes me chassent. Toutes les poules se ressemblent, et tous les hommes se ressemblent. Je m'ennuie donc un peu. Mais, si tu m'apprivoises, ma vie sera comme ensoleillee. Je connaitrai un bruit de pas qui sera different de tous les autres. Les autres pas me font rentrer sous terre. Le tien m'appelera hors du terrier, comme une musique. 

Et puis regarde! Tu vois, la-bas, les champs de ble? Je ne mange pas de pain. Le ble pour moi est inutile. Les champs de ble ne me rappellent rien. Et ca, c'est triste! Mais tu a des cheveux couleur d'or. Alors ce sera merveilleux quand tu m'aura apprivoise! Le ble, qui est dore, me fera souvenir de toi. Et j'aimerai le bruit du vent dans le ble…

Իմանալ կարելի է միայն այն բաները ,որոնց հնարավոր է 

ընտելացնել,-ասաց աղվեսը: -Մարդիկ հիմա ժամանակ 

չունեն  որևէ բան իմանալու համար:Նրանք հիմա իրերն էլ 

պատրաստի են գնում խանութներում: Բայց չէ՞ որ չկան 

այնպիսի խանութներ ,որտեղ հնարավոր լինի բարեկամներ վաճառել....եթե ուզում ես բարեկամ ունենալ ,ընտելացրու ինձ...

– On ne connait que les choses que l'on apprivoise, dit le renard. Les hommes n'ont plus le temps de rien connaitre. Il achetent des choses toutes faites chez les marchands. Mais comme il n'existe point de marchands d'amis, les hommes n'ont plus d'amis. Si tu veux un ami, apprivoise-moi!

-Ավելի լավ է դու միևնույն ժամին արի ,-խնդրեց աղվեսը:-

Այ ,եթե գաս ժամը 4-ին ,ես ժամը 3-ից ինձ արդեն երջանիկ 

կզգամ:Եվ որքան մոտենա նշանակված ժամը ,այնքան 

ավելի երջանիկ կզգամ:Ժամը չորսին ես արդեն  կսկսեմ 

հուզվել ու անհանգստանալ:

 Ես կսկսեմ զգալ երջանկության գինը:Իսկ եթե դու ամեն անգամ տարբեր ժամի գաս,ես չեմ իմանա,թե որ ժամի համար պատրաստեմ սիրտս....

– Il eut mieux valu revenir a la meme heure, dit le renard. Si tu viens, par exemple, a quatre heures de l'apres-midi, des trois heures je commencerai d'etre heureux. Plus l'heure avancera, plus je me sentirai heureux. A quatre heures, deja, je m'agiterai et m'inquieterai; je decouvrirai le prix du bonheur! Mais si tu viens n'importe quand, je ne saurai jamais a quelle heure m'habiller le c?ur… il faut des rites.

                                       

Նկ. Էլինա Էլիս

Օ՜, Փոքրիկ իշխան, քիչ-քիչ ես հասկացա նաև, թե որքան 

տխուր ու միապաղաղ է եղել քո կյանքը: 

Երկար ժամանակ դու միայն մի հաճելի զբաղմունք ես 

ունեցել՝ նայել վերջալույսին: Ես այդ մասին իմացա չորրորդ օրվա առավոտյան, երբ դու ասացիր.

-Ես վերջալույս շատ եմ սիրում: Գնանք տեսնենք, թե ինչպես է արևը մայր մտնում:

-Դրան պետք է սպասել:

-Ինչո՞ւ սպասել:

-Որպեսզի արևը մայր մտնի:

Սկզբում դու շատ զարմացար, իսկ հետո ինքդ քեզ վրա 

ծիծաղեցիր ու ասացիր.

-Ինձ միշտ թվում է, թե իմ տանն եմ....

-Մի օր ես քառասուներեք անգամ տեսա, թե ինչպես է արևը 

մայր մտնում:

Եվ մի փոքր սպասելով՝ դու ավելացրիր.

-Գիտես... երբ շատ ես տխուր լինում, լավ է վերջալույսին 

նայելը...

-Ուրեմն այն օրը, երբ դու քառասուներեք անգամ տեսար 

վերջալույսը, շատ էիր տխուր...

Սակայն Փոքրիկ իշխանը չպատասխանեց...

Ah! petit prince, j'ai compris, peu a peu, ainsi, ta petite vie melancolique. Tu n'avais eu longtemps pour distraction que la douceur des couchers de soleil. J'ai appris ce detail nouveau, le quatrieme jour au matin, quand tu m'as dit:– J'aime bien les couchers de soleil. Allons voir un coucher de soleil…

– Mais il faut attendre…– Attendre quoi?– Attendre que le soleil se couche.Tu as eu l'air tres surpris d'abord, et puis tu as ri de toi-meme. Et tu m'as dit:– Je me crois toujours chez moi!

– Un jour, j'ai vu le soleil se coucher quarante-trois fois!Et un peu plus tard tu ajoutais:– Tu sais… quand on est tellement triste on aime les couchers de soleil…– Le jour des quarante-trois fois tu etais donc tellement triste? Mais le petit prince ne repondit pas.

«Իսկ ես կարծում էի,թե աշխարհում միակ ծաղկի տերն եմ,

մի այնպիսի ծաղկի,որի նմանը ոչ ոք չունի,այնինչ դա 

ամենասովորական մի ծաղիկ է եղել:Ընդամենը ես ունեցել 

եմ մի հասարակ վարդ և իմ ծնկներին հասնող երեք 

հրաբուխ ,որոնցից մեկը հանգել է և գուցե ՝

ընդմիշտ...դրանից հետո ես ի՞նչ իշխան եմ»։

Je me croyais riche d'une fleur unique, et je ne possede qu'une rose ordinaire. Ca et mes trois volcans qui m'arrivent au genou, et dont l'un, peut-etre, est eteint pour toujours, ca ne fais pas de moi un bien grand prince…"

...Գնա ,մի անգամ էլ նայիր վարդերին :Դու կհասկանաս,որ 

քո վարդը աշխարհում միակն է...

– Va revoir les roses. Tu comprendras que la tienne est unique au monde.

-Դուք բոլորովին նման չեք իմ վարդին...

– Vous n'etes pas du tout semblables a ma rose...

-Դուք գեղեցիկ եք ,բայց դատարկ,-շարունակեց Փոքրիկ 

իշխանը : Ձեզ համար ոչ ոք չի ուզենա  

մեռնել:Իհարկե,պատահական անցորդը ,նայելով իմ 

վարդին ,կասի,որ նա ճիշտ և ճիշտ ձեզ նման է:Բայց ինձ 

համար մենակ նա ավելի թանկ է ,քան դուք բոլորդ: Չէ որ 

նրան ոչ թե ձեզ էի ամե օր ջրում:Նրան ոչ թե ձեզ էի ամեն 

օր ապակիով ծածկում :Քամուց պաշտպանելու համար 

նրան էի շիրմայով առանձնացնում :Նրա համար ես 

սպանեցի թրթուրներին , և միայն երկու-երեք հատ 

թողեցի,որ թիթեռներ դուրս գան:Ես լսում էի ,թե ինչպես է 

նա տրտնջում  և ինչպես է պարծենում ,ես լսում էի նրան 

նույնիսկ այն ժամանակ ,երբ նա լռում էր:Նա իմն էր: 

роза).– Vous etes belles mais vous etes vides, leur dit-il encore. On ne peut pas mourir pour vous. Bien sur, ma rose a moi, un passant ordinaire croirait qu'elle vous ressemble. Mais a elle seule elle est plus importante que vous toutes, puisque c'est elle que j'ai arrosee. Puisque c'est elle que j'ai mise sous globe. Puisque c'est elle que j'ai abritee par le paravent. Puisque c'est elle dont j'ai tue les chenilles (sauf les deux ou trois pour les papillons). Puisque c'est elle que j'ai ecoutee se plaindre, ou se vanter, ou meme quelquefois se taire. Puisque c'est ma rose.

-Մնաս բարով ,-ասաց նա:

-Գնաս բարով,-ասաց աղվեսը: - Ահա իմ գաղտնիքը,որը 

շատ հասարակ է . միայն սիրտն է 

սրատես:Ամենագլխավորը աչքով չես տեսնի:

Ամենագլխավորը աչքով չես տեսնի,-կրկնեց Փոքրիկ 

իշխանը,որպեսզի լավ հիշի:

-Քո վարդը քեզ համար այնքան թանկ է,որովհետև դու նրան

տվել ես  քո ամբողջ հոգին....

– Adieu, dit-il…– Adieu, dit le renard. Voici mon secret. Il est tres simple: on ne voit bien qu'avec le c?ur. L'essentiel est invisible pour les yeux.– L'essentiel est invisible pour les yeux, repeta le petit prince, afin de se souvenir.

– C'est le temps que tu a perdu pour ta rose qui fait ta rose si importante.

Մեծահասակները թվեր շատ են սիրում: Երբ նրանց պատմում ես, որ դու նոր բարեկամ ես ձեռք բերել, նրանք երբեք չեն հարցնում ամենագլխավորի մասին: Երբեք նրանք չեն ասի. «Իսկ ինչպիսի՞ ձայն ունի նա: Ինչպիսի՞ խաղեր է սիրում խաղալ: Թիթեռներ բռնո՞ւմ է, թե՞ ոչ»: Նրանք հարցնում են. «Քանի՞ տարեկան է նա: Քանի՞ եղբայր ունի: Քաշն ինչքա՞ն է: Ինչքա՞ն է վաստակում նրա հայրը»: Եվ դրանից հետո երևակայում են, թե ճանաչեցին մարդուն: Երբ մեծահասակներին ասում ես՝ «Ես տեսա վարդագույն աղյուսից մի տուն, որի պատուհաններին խորդենի կար, իսկ կտուրին՝ աղավնիներ», նրանք երբեք չեն պատկերացնի այդ տունը: Նրանց պետք է ասել. «Ես տեսա մի տուն, որ արժե հարյուր հազար ֆրանկ»: Եվ միայն այդ ժամանակ նրանք կբացականչեն. «Ինչպիսի՜ գեղեցկություն»:

Les grandes personnes aiment les chiffres. Quand vous leur parlez d'un nouvel ami, elles ne vous questionnent jamais sur l'essentiel. Elles ne vous disent jamais: "Quel est le son de sa voix? Quels sont les jeux qu'il prefere? Est-ce qu'il collectionne les papillons?" Elles vous demandent: "Quel age a-t-il? Combien a-t-il de freres? Combien pese-t-il? Combien gagne son pere?" Alors seulement elles croient le connaitre. Si vous dites aux grandes personnes: "J'ai vu une belle maison en briques roses, avec des geraniums aux fenetres et des colombes sur le toit…" elles ne parviennent pas a s'imaginer cette maison. Il faut leur dire: "J'ai vu une maison de cent mille francs." Alors elles s'ecrient: "Comme c'est joli!" 

Ճիշտ այդպես, եթե նրանց ասես. «Ահա ձեզ ապացույցներ, որ, իրոք, Փոքրիկ իշխանը եղել է, որ նա շատ, շատ լավն էր, ծիծաղում էր և շատ էր ուզում գառնուկ ունենալ. իսկ ով ուզում է գառնուկ ունենալ, նա անպայման գոյություն է ունեցել»: Եթե այսպես ասես, նրանք միայն ուսերը կթոթվեն ու ձեզ կնայեն այնպես, ինչպես կնայեին մի անգետ մանկիկի վրա: Բայց եթե նրանց ասես՝ «Նա թռել եկել էր մի մոլորակից, որը կոչվում է № 612», դա նրանց կհամոզի, և նրանք քեզ այլևս չեն ձանձրացնի հարցերով: Ի՜նչ կարող ես անել, այդպես են մեծահասակները: Չարժե նրանցից նեղանալ: Երեխաները մեծահասակների նկատմամբ պետք է ներողամիտ լինեն:

Ainsi, si vous leur dites: "La preuve que le petit prince a existe c'est qu'il etait ravissant, qu'il riait, et qu'il voulait un mouton. Quand on veut un mouton, c'est la preuve qu'on existe", elles hausseront les epaules et vous traiteront d'enfant! Mais si vous leur dites: "La planete d'ou il venait est l'asteroide B 612", alors elles seront convaincues, et elles vous laisseront tranquille avec leurs questions. Elles sont comme ca. Il ne faut pas leur en vouloir. Les enfants doivent etre tres indulgents envers les grandes personnes.

Բայց մենք, այսինքն՝ նրանք, ովքեր հասկանում են, թե ինչ բան է կյանքը, ինչ խոսք, ծիծաղում ենք համարների ու թվերի վրա: Ես այս պատմվածքը սիրով մի կախարդական հեքիաթի նման կպատմեի: Ես կուզենայի սկսել այսպես.

«Կար-չկար մի գեղեցիկ իշխան կար: Նա ապրում էր մի մոլորակի վրա, որը իրենից մի քիչ էր մեծ, և նա սրտակից բարեկամ չուներ...»: Նրանք, ովքեր ճանաչում են կյանքը, կզգային, որ սա զուտ ճշմարտություն է:

Mais, bien sur, nous qui comprenons la vie, nous nous moquons bien des numeros! J'aurais aime commencer cette histoire a la facon des contes de fees. J'aurais aime dire:

"Il etait une fois un petit prince qui habitait une planete a peine plus grande que lui, et qui avait besoin d'un ami…" Pour ceux qui comprennent la vie, ca aurait eu l'air beaucoup plus vrai.

 Իմ բարեկամը ինձ երբեք և ոչինչ չէր բացատրում: Գուցե նա մտածում էր, թե ես այնպիսին եմ, ինչպիսին ինքը: Բայց ես, դժբախտաբար, չեմ կարողանում արկղի պատկերի միջով գառնուկ տեսնել: Գուցե ես մի փոքր նման եմ մեծահասակներին: Երևի ծերանում եմ:

Mon ami ne donnait jamais d'explications. Il me croyait peut-etre semblable a lui. Mais moi, malheureusement, je ne sais pas voir les moutons a travers les caisses. Je suis peut-etre un peu comme les grandes personnes. J'ai du vieillir. 

Ես ամենևին էլ չեմ ուզում, որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարճության համար: Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես հիշում եմ իմ փոքրիկ բարեկամին, և ինձ համար հեշտ չէ նրա մասին պատմելը: Արդեն վեց տարի է անցել այն օրից, ինչ նա և իր գառնուկը հեռացել են ինձանից: Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան: Շատ տխուր բան է, երբ բարեկամներին մոռանում են: Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն: Եվ ես վախենում եմ, թե կդառնամ մեծահասակների նման, իսկ նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում:

Car je n'aime pas qu'on lise mon livre a la legere. J'eprouve tant de chagrin a raconter ces souvenirs. Il y a six ans deja que mon ami s'en est alle avec son mouton. Si j'essaie ici de le decrire, c'est afin de ne pas l'oublier. C'est triste d'oublier un ami. Tout le monde n'a pas eu un ami. Et je puis devenir comme les grandes personnes qui ne s'interessent plus qu'aux chiffres.

                                                  

-Եթե ուղիղ գնալու լինես, հեռու չես գնա...

Ես հասարակի մեջ էլ եմ սխալվում...

Միայն սիրտն է սրատես:Ամենակարևորը աչքով չես 

տեսնի:Լինի դա տուն,աստղ,անապատ...Դրանց ամենագեղեցիկն այն է,որ աչքով չես տեսնի....

                                           (())

Շատ տխուր բան է ,երբ բարեկամներին մոռանում են...

Բոլորը չէ որ բարեկամ ունեն...Ես վախենում եմ ,թե

 կդառնամ մեծահասակների նման :Նրանք թվերից բացի 

ոչնչով չեն հետաքրքրվում...

Սրտին էլ է ջուր պետք...

Ամեն մեկից պետք է խնդրել այն ,ինչ նա կարող է տալ...

Գիտես՝ ինչու է անապատը լավ...Նրա մեջ ինչ-որ տեղերում 

աղբյուրներ են թաքնված...

                                     (())

Ամեն մեկն իր աստղն ունի:Պանդուխտներին նրանք 

ճանապարհ են ցույց տալիս :Մյուսների համար դրանք 

ուղղակի փոքրիկ կրակներ են:Մյուսների համար դրանք 

խնդիրներն են,որ պետք է լուծվեն:Իսկ բոլոր մյուս մարդկանց համար դրանք համր են:Իսկ քեզ համար...

Միայն երեխաները գիտեն ,թե ինչ են փնտրում:-Նրանք 

իրենց ամբողջ հոգին տալիս են լաթե տիկնիկին,և այդ 

տիկնիկը նրանց համար շատ թանկ է դառնում...

Չէ որ երբ կարմրում ես ,այդ նշանակում է «այո»...

Այնտեղ է լավ,որտեղ մենք չկանք...

Ընտելացնել՝նշանակում է կապվել մեկի հետ...Եթե դու ինձ 

ընտելացնես մենք անհրաժեշտ կդառնանք մեկս մյուսիս 

համար:Դու ինձ համար ամբողջ աշխարհում միակը 

կդառնաս...Ես էլ քեզ համար ամբողջ աշխարհում 

կդառնամ միակը...

Երբ քեզ թողնում ես ընտելացնեն,հետո դրա համար կարող է և լաս...

Մարդիկ մոռացել են այս ճշմարտությունը,բայց դու մի

մոռացիր,որ հավիտյան պատասխանատու ես նրա 

համար,ում ընտելացրել ես:Դու պատասխանատու ես քո 

վարդի համար...

Խոսքերը միայն խանգարում են իրար  լավ հասկանալու 

համար....

Եթե դու կարողանաս ինքդ քեզ

դատել,նշանակում է՝հիրավի իմաստուն ես...

Մարդիկ երևակայություն չունեն,նրանք միայն կրկնում են 

այն ,ինչ լսում են...

les hommes manquent d'imagination. Ils repetent ce qu'on leur dit…

Երբ մարդ շատ է ուզում սրամտել , ակամայից մի սխալ 

բան կասի....

- Կուզեի իմանալ, թե աստղերն ինչու են փայլում, - 

մտածկոտ 

ասաց նա: - Այդ երևի նրա համար է, որ վաղ թե ուշ ամեն 

մարդ իր աստղը գտնի....

– Je me demande, dit-il, si les etoiles sont eclairees afin que chacun puisse un jour retrouver la sienne.

- Իսկ որտե՞ղ են մարդիկ, - վերջապես խոսեց Փոքրիկ 

իշխանը:

-Մարդի՞կ...ախ,այո...Ես նրանց տեսել եմ շատ տարիներ 

առաջ...Բայց թե որտեղ հիմա կարելի է նրանց 

գտնել,չգիտեմ...Քամին նրանց, քշում տանում է...Նրանք 

արմատներ չունեն...և դա շատ մեծ անհարմարություն է...

Անապատում, այնուամենայնիվ, մարդ մենակ է զգում իրեն:

-Մարդկանց մեջ նույնպես մարդ մենակ է զգում իրեն... 

– Ou sont les hommes? reprit enfin le petit prince. 

– Les hommes? Il en existe, je crois, six ou sept. Je les ai apercus il y a des annees. Mais on ne sait jamais ou les trouver. Le vent les promene. Ils manquent de racines, ca les gene beaucoup.

On est un peu seul dans le desert…– On est seul aussi chez les hommes....

-Այստեղ մի հաստատուն կարգ կա,-հետագայում 

ասաց Փոքրիկ Իշխանը:-Առավոտյան հենց որ 

արթնանաս,լվացվես ու քեզ կարգի բերես,պերք է 

տեղնուտեղը կարգի բերես նաև քո մոլորակը...

                          (())

-Եթե ես մի որևէ գեներալի հրամայեմ ,որ թիթեռի նման 

ծաղկից ծաղիկ թռչի կամ ողբերգություն գրի ,կամ էլ ճայ 

դառնա,իսկ գեներալը հրամանը չկատարի ,ո՞վ  կլինի  

մեղավոր ՝ նա՞, թե՞ ես:

-Դուք ,ձերնդ մեծություն,-առանց տատանվելու 

պատասխանեց Փոքրիկ Իշխանը:

-Միանգամայն ճիշտ է,-հաստատեց թագավորը:-Ամեն 

մեկից պետք է խնդրել այն,ինչ կարող է 

տալ:Իշխանությունը նախ և առաջ պետք է  խելացի  լինի:

Եթե դու ժողովրդին հրամայես ծովը նետվել ,նա 

հեղափոխություն կանի:Ես իրավունք ունեմ 

հնազանդություն պահանջելու ,որովհետև իմ հրամանները 

խելացի են....

– Si j'ordonnais a un general de voler d'une fleur a l'autre a la facon d'un papillon, ou d'ecrire une tragedie, ou de se changer en oiseau de mer, et si le general n'executait pas l'ordre recu, qui, de lui ou de moi, serait dans son tort?– Ce serait vous, dit fermement le petit prince.

– Exact. Il faut exiger de chacun ce que chacun peut donner, reprit le roi. L'autorite repose d'abord sur la raison. Si tu ordonnes a ton peuple d'aller se jeter a la mer, il fera la revolution. J'ai le droit d'exiger l'obeissance parce que mes ordres sont raisonnables.– Alors mon coucher de soleil? rappela le petit prince qui jamais n'oubliait une question une fois qu'il l'avait posee.

                                

«Եթե դու մի ծաղիկ ես սիրում՝միակը ,որի անունը 

միլիոնավոր աստղերից և ոչ մեկի վրա չկա,դա արդեն  

բավական է:Դու նայում ես երկնքին ու քեզ երջանիկ ես 

զգում:Եվ դու ասում ես քեզ.«Այնտեղ ՝ինչ-որ տեղ ապրում է 

իմ ծաղիկը»...բայց եթե գառնուկը ծաղիկն ուտի ,այդ նույնը 

կլինի եթե բոլոր աստղերը միանգամից մարեն...իսկ դա ,քո 

կարծիքով,կարևոր չէ...»

 – Si quelqu'un aime une fleur qui n'existe qu'a un exemplaire dans les millions et les millions d'etoiles, ca suffit pour qu'il soit heureux quand il les regarde. Il se dit: "Ma fleur est la quelque part…" Mais si le mouton mange la fleur, c'est pour lui comme si, brusquement, toutes les etoiles s'eteignaient! Et ce n'est pas important ca!

                                         

                                                                                          

Շատ շուտով ես ավելի ճանաչեցի այդ ծաղիկը: Փոքրիկ 

իշխանը մոլորակի վրա մինչ այդ աճում էին սովորական ու 

համեստ ծաղիկներ, որոնք քիչ թերթեր ունեն, շատ քիչ տեղ 

են գրավում և ոչ ոքի չեն անհանգստացնում: 

Նրանք առավոտները բացվում են խոտերի մեջ և 

երեկոները թառամում: Բայց այս մեկը ծլեց մի սերմից, որը 

չգիտես թե որտեղից էր ընկել նրա մոլորակի վրա, և Փոքրիկ իշխանը աչքը չէր կտրում մնացած ծիլերին ու շյուղերին բոլորվին չնմանվող այդ փոքրիկ թփիկից: Հանկարծ ու դա բաոբաբի մի նոր տարատեսակ լիներ:

Բայց թփիկը շուտով դադարեց բարձրանալուց, ու նրա վրա 

կոկոն հայտնվեց: Փոքրիկ իշխանը այդքան մեծ կոկոն չէր

տեսել եւ արդեն նախազգում էր, որ հրաշք է լինելու: Իսկ 

անծանոթ հյուրը, իր կանաչ սենյակի մեջ թաքնված, դեռևս 

պատրաստվում էր, գեղեցկանում: Խնամքով գույներ էր

 ընտրում: Նա առանց շտապելու զարդարվում էր՝ իրար

հետևից վրան փորձելով թերթերը:Նա չէր ուզում մի ինչ-որ

 կակաչի նման աշխարհ գալ գզգզված:

Նա ուզում էր երևալ իր գեղեցկության ամբողջ փայլը: Այո՝

 դա մի սարսափելի պչրամոլ էր: Խորհրդավոր 

նախապատրաստությունները օրեր էին տևում, եւ ահա, 

վերջապես, մի օր առավոտյան՝ դեռ արևը չծագած, թերթերը վացվեցին:Եվ գեղեցկուհին, որ այդ պահի համար բավական երկար աշխատանք էր թափել, հորանջելով ասաց.

-Ա՜խ, հազիվ արթնացա...

Խնդրում եմ՝ ներեք ինձ... Ես դեռ բոլորովին գզգզված եմ...

Փոքրիկ իշխանն իր հիացմունը չկարողացավ զսպել.

-Ինչքա՜ն գեղեցիկ եք դուք:

-Ի՞նչ եք ասում... – եղավ մեղմ պատասխանը:- Տեսեք, է՝, ես

 ծնվեցի արեգակի հետ:

Փոքրիկ իշխանը, իհարկե, հասկացավ, որ զարմանալի 

հյուրը համեստությամբ չի տառապում, բայց դրա 

փոխարեն նա այնքան գեղեցիկ էր, որ մարդու շունչ էր

 կտրվում:

Իսկ ծաղիկը շուտով ասաց.

-Կարծես թե նախաճաշի ժամն է: Բարի եղեք, խնդրում եմ, 

զբաղվեք ինձնով...

Փոքրիկ իշխանը շատ շփոթվեց, հետո նա գտավ ցնցուղն

ու աղբյուրի ջուր ցանեց ծաղկի վրա:

Շուտով պարզվեց , որ գեղեցկուհին հպարտ է ու շուտ 

վիրավորվող, եւ Փոքրիկ իշխանը նրա ձեռքին տանջահար

եղավ: Ծաղիկը փուշ ուներ, եւ մի անգամ նա Փոքրիկ 

իշխանին ասաց.

-Թող նույնիսկ վագրեր գան, ես նրանգ ճանկերից չեմ 

վախենում:

-Իմ մոլորակի վրա վագրեր չկա,- առարկեց Փոքրիկ 

իշխանը: - Բացի այդ, վագրը խոտ ջի ուտում:

-Ես խոտ չեմ, - վիրավորվեց ծաղիկը:

-Ներեցեք ինձ...

-Չէ’, վագրը ինձ համար սարսափելի չէ, բայց շատ եմ

վախենում միջանցիկ քամուց: Դուք շիրմա չունե՞ք...

« Բույս է ... շատ զարմանալի է..., - մտածեց Փոքրիկ 

իշխանը :-ի՜նչ ծանր բնավորություն ունի այս ծաղիկը»:

-Իրիկնամուտին խնդրում եմ ինձ ծածկեք: Շատ ցուրտ է

 ձեզ մոտ: Ձեր մոլորակը բոլորովին հարմարավետ չէ: Այ, 

որտեղից ես եկել եմ...

Նա խոսքը չավարտեց:

Չէ՞ որ նա այստեղ էր ընկել , երբ ընդամենը սերմի հատիկ

էր և ուրիշ մոլորակների մասին ոչինչ չէր կարող գիտենալ: 

Հիմարություն է սուտ ասելը, մանավանդ որ հեշտությամբ

 կարող ես բռնվել: Գեղեցկուհին շփոթվեց, հետո մեկ-երկու

անգամ հազաց, որպեսզի Փոքրիկ իշխանն զգար, որ շատ

 մեղավոր է նրա առաջ:

-Ի՞նչ եղավ շիրման...

-Ես ուզում էի գնալ շիրման բերելու, բայց հո չէի՞ կարող 

մինչև վերջ ձեզ չլսել:

Ծաղիկն ավելի ուժեղ սկսեց հազալ. թող,այնուամենայնիվ, 

տղայի խիղճը տանջի:

Թեև Փոքրիկ իշխանը սիրեց սքանչելի ծաղկը և  շատ 

ուրախ էր նրան ծառայելու համար, բայց շուտով նրա 

սիրտը կասկած ընկավ:Դատարկ խոսքերից սկսեց 

նշանակություն տալ և իրեն շատ դժբախտ զգալ:

-Ես իզուր էի նրան լսում, - մի անգամ սիրտը բացեց նա: - 

Երբեք չպետք է լսել, թե ինչ են ասում ծաղիկները: 

Հարկավոր է ուղակի նայել նրանց  և շնչել նրանց բույրը: 

Իմ ծաղիկը իր բուրմունքով լցրել էր ամբողջ մոլորակը, իսկ ես չէի կարողանում դրա համար ուրախանալ: Վագրերի ու 

մագիլների մասին նրա խոսակցությունները... 

դրանք պետք է ինձ վրա ազդեին, ինձ հուզեին, իսկ ես

 ջղայնանում էի... Եվ հետո նա խոստովանեց.

-Ես այն ժամանակ ոչինչ չէի հասկանում: Հարկավոր էր ոչ

թե խոսքերով, այլ գործերով դատել: Նա ինձ էր նվիրում իր

 բուրմունքը, լուսավորում էր իմ կյանքը:Ես չպետք է 

փախչեի: Նրա խղճուկ խորամանկությունների տակ ես 

պետք է քնքշություն տեսնեի: Այնքան անհետևողական են 

ծաղիկները... Բայց ես շատ ջահել էի այն ժամանակ և դեռ 

սիրել չգիտեի։

J'appris bien vite a mieux connaitre cette fleur. Il y avait toujours eu, sur la planete du petit prince, des fleurs tres simples, ornees d'un seul rang de petales, et qui ne tenaient point de place, et qui ne derangeaient personne. Elles apparaissaient un matin dans l'herbe, et puis elles s'eteignaient le soir. 

Mais celle-la avait germe un jour, d'une graine apportee d'on ne sait ou, et le petit prince avait surveille de tres pres cette brindille qui ne ressemblait pas aux autres brindilles. Ca pouvait etre un nouveau genre de baobab. Mais l'arbuste cessa vite de croitre, et commenca de preparer une fleur.

.Le petit prince, qui assistait a l'installation d'un bouton enorme, sentait bien qu'il en sortirait une apparition miraculeuse, mais la fleur n'en finissait pas de se preparer a etre belle, a l'abri de sa chambre verte. Elle choisissait avec soin ses couleurs. Elle s'habillait lentement, elle ajustait un a un ses petales. Elle ne voulait pas sortir toute fripee comme les coquelicots.

Elle ne voulait apparaitre que dans le plein rayonnement de sa beaute. Eh! oui. Elle etait tres coquette! Sa toilette mysterieuse avait donc dure des jours et des jours. Et puis voici qu'un matin, justement a l'heure du lever du soleil, elle s'etait montree.

Et elle, qui avait travaille avec tant de precision, dit en baillant:– Ah! Je me reveille a peine… Je vous demande pardon… Je suis encore toute decoifee…Le petit prince, alors, ne put contenir son admiration:– Que vous etes belle!

– N'est-ce pas, repondit doucement la fleur. Et je suis nee en meme temps que le soleil…Le petit prince devina bien qu'elle n'etait pas trop modeste, mais elle etait si emouvante!– C'est l'heure, je crois, du petit dejeuner, avait-elle bientot ajoute, auriez-vous la bonte de penser a moi…Et le petit prince, tout confus, ayant ete chercher un arrosoir d'eau fraiche, avait servi la fleur.

Ainsi l'avait-elle bien vite tourmente par sa vanite un peu ombrageuse. Un jour, par exemple, parlant de ses quatres epines, elle avait dit au petit prince: – Ils peuvent venir, les tigres, avec leurs griffes!

– Il n'y a pas de tigres sur ma planete, avait objecte le petit prince, et puis les tigres ne mangent pas l'herbe.– Je ne suis pas une herbe, avait doucement repondu la fleur.– Pardonnez-moi…– Je ne crains rien des tigres, mais j'ai horreur des courants d'air. Vous n'auriez pas un paravent?

"Horreur des courants d'air… ce n'est pas de chance, pour une plante, avait remarque le petit prince. Cette fleur est bien compliquee…"– Le soir vous me mettrez sous globe. Il fait tres froid chez vous. C'est mal installe. La d'ou je viens…

Mais elle s'etait interrompue. Elle etait venue sous forme de graine. Elle n'avait rien pu connaitre des autres mondes. Humiliee de s'etre laisse surprendre a preparer un mensonge aussi naif, elle avait tousse deux ou trois fois, pour mettre le petit prince dans son tort:– Ce paravent?…– J'allais le chercher mais vous me parliez!Alors elle avait force sa toux pour lui infliger quand meme des remords.

…"Ainsi le petit prince, malgre la bonne volonte de son amour, avait vite doute d'elle. Il avait pris au serieux des mots sans importance, et etait devenu tres malheureux."J'aurais du ne pas l'ecouter, me confia-t-il un jour, il ne faut jamais ecouter les fleurs. Il faut les regarder et les respirer. La mienne embaumait ma planete, mais je ne savais pas m'en rejouir. Cette histoire de griffes, qui m'avait tellement agace, eut du m'attendrir…"

любить)."Il me confia encore:"Je n'ai alors rien su comprendre! J'aurais du la juger sur les actes et non sur les mots. Elle m'embaumait et m'eclairait. Je n'aurais jamais du m'enfuir! J'aurais du deviner sa tendresse derriere ses pauvres ruses. Les fleurs sont si contradictoires! Mais j'etais trop jeune pour savoir l'aimer." 

                                             (())

Սնապարծ մարդիկ , բացի գովեստից, մնացած ամեն ինչ 

նկատմամբ խուլ են:

-Դու իսկապե՞ս իմ խանդավառ երկրպագուն ես, - Փոքրիկ 

իշխանին հարցրեց նա:

-Իսկ այդ ինչպե՞ս են երկրպագում:

-Երկրպագել, այդ նշանակում է ընդունել, որ այս մոլորակի 

վրա ես ամենագեղեցիկն եմ, ամենից շքեղը, հարուստը և 

ամենից խելոքը:

-Բայց չէ՞ որ քո մոլորակի վրա ուրիշ մարդ չկա:

-Դե ոչինչ, ինձ հաճույք պատճառելու համար միևնույն է, 

հիացիր ինձանով:

-Ես հիանում եմ , - ուսերը թոթվելով՝ ասաց Փոքրիկ 

իշխանը , - բայց մի՞ թե դա քեզ ուրախություն է 

պատճարում:

Եվ նա փառասերի մոտից փախավ....

****

     — Où sont les hommes ? reprit enfin le petit prince. On est un peu seul dans le désert…

— On est seul aussi chez les hommes, dit le serpent.                           

Tâche d’être heureux…

Les épines, ça ne sert à rien, c’est de la pure méchanceté de la part des fleurs !

 «Voici mon secret. Il est tres simple: on ne voit bien qu’avec le coeur. L’essentiel est invisible pour les yeux...»

Tu deviens responsable pour toujours de ce que tu as apprivoisé....

On n’est jamais content là où l’on est.

Les rois ne possèdent pas. Ils “régnent” sur. C’est très différent

«Quand on a terminé sa toilette du matin, il faut faire soigneusement la toilette de la planète.»

Rien n’est parfait, soupira le renard....

On n’est jamais content là où l’on est...

Toutes les grandes personnes ont d’abord été des enfants, mais peu d’entre elles s’en souviennent....

C’est comme pour la fleur. Si tu aimes une fleur qui se trouve dans une étoile, c’est doux, la nuit, de regarder le ciel. Toutes les étoiles sont fleuries....

Si quelqu’un aime une fleur qui n’existe qu’à un exemplaire dans les millions et les millions d’étoiles, ça suffit pour qu’il soit heureux quand il les regarde. Il se dit : » Ma fleur est là quelque part…

Il est bien plus difficile de se juger soi-même que de juger autrui. Si tu réussis à bien te juger, c’est que tu es un véritable sage.

Tu deviens responsable pour toujours de ce que tu as apprivoisé.

«Գիշերային թռիչք»,«Մարդկանց մոլորակը»

Չնայած մեզ բաժանող պատնեշներին, ես գտել եմ նրան, և նրա բարեկամն եմ։ Նրա կողքին ես կարող եմ լռել և ամենևին չվախենալ

Եթե մարդկային կյանքը գին չունի, այնուամենայնիվ, մենք միշտ գործում ենք այնպես, որ կարծես մարդկային կյանքից ավելի արժեքավոր բան կա: Սակայն ի՞նչ:

Ընդհանուրի շահը կազմվում է մասնավորների շահերից, նա ուրիշ ոչնչի վրա չի կարող հիմնվել:

Նա մտածեց, որ փոքրիկ քաղաքների երաժշտական տաղավարի շուրջը պտտվող քաղքենիներն ապրում են արտաքուստ հանդարտ կյանքով, որը երբեմն իր մեջ թաքցնում է ծանր դրամաներ.հիվանդություն, սեր, մահ և...

  Իր սեփական ցավը շատ բան էր սովորեցրել նրան։ 

Ինչպես այս երեկո, այն ժամանակ էլ իրեն միայնակ էր զգացել, բայց անմիջապես հասկացել էր, թե որքան է հարստացնում այդպիսի միայնությունը։ Այդ երաժշտությունը նրան ինչ-որ պատգամ էր հղում, միայն նրան, իրեն շրջապատող միջակությունների մեջ: Այդ երաժշտությունը նրան հասնում էր գաղտնիքի մեղմությամբ, ինչպես նշանը, որ տալիս է աստղը։ Բազմաթիվ ուսերի վրայով, նրա հետ խոսում էին միայն իրեն հասկանալի լեզվով.

Ես նման եմ հիվանդ երեխա ունեցող հոր, որ ամբոխի մեջ քայլում է մանր քայլերով, իր մեջ՝ կրելով իր տան մեծ լռությունը ։

 ...դեպքերին պետք է ուղղություն տալ, - մտածում էր Ռիվիերը, - և նրանք կհնազանդվեն, և այն ժամանակ կարելի կլինի ստեղծագործել։ Իսկ մարդիկ խղճուկ իրեր են, նրանց էլ են ստեղծում կամ մեկուսացնում, եթե փոխանցում են «չարիքը» ։

«Չգիտեմ, իմ արածը լա՞վ է, թե վատ։ Չգիտեմ, ոչ մարդկային կյանքի, ոչ արդարության, ոչ էլ վշտի իսկական արժեքը։ Ես որոշակի չգիտեմ, թե ինչ արժե մարդու ուրախությունը։ Ոչ խղճահարության արժեքը և ոչ էլ գգվանքի...» ։

Սիրվելու համար բավական է խղճահարություն ցուցաբերել: Ես չեմ խղճահարվում երբեք, կամ թաքցնում եմ այն: Կցանկանայի շրջապատված լինել բարեկամությամբ և ջերմությամբ: Բժիշկն իր արհեստի շնորհիվ հանդիպում է դրանց; Իսկ ես դեպքերին եմ ընթացք տալիս: Ես պետք է կոփեմ մարդկանց, որպեսզի նրանք էլ ընթացք տան դեպքերին: 

 Հանրային կարծիքին, - պատասխանում էր նա, - պետք է ուղղություն տալ: Նա մտածում էր. «Ինչքան անօգուտ կերպով կորած ժամանակ...Կա մի բան...Մի բան, որ գերազանցում է այդ բոլորը: Այն, ինչ կենդանի է առաջ է գնում մի կողմ հրելով այն ամենը, ինչ հանդիպում է իր ճանապարհին, որպեսզի ապրի և ստեղծագործի, ապրի իր սեփական օրենքներով: Սա անդիմադրելի է:

Մարդ լինելը բառացիորեն նույնն է, ինչ որ պատասխանատվություն կրելը: Իսկ սա նշանակում է, որ պետք է ամոթ զգաս, երբ տեսնում ես ոչնչով չարժանացած երջանկությունը: Մեր աշխարհում կյանքի յուրաքանչյուր դրսևորում ձգտում է  իր նմանին: Նույնիսկ ծաղիկները, քամուց օրորվելով, այլ ծաղիկներին են փարվում, կարապներին ծանոթ են բոլոր կարապները և միայն մարդիկ են ներփակվում մենության մեջ:

Ցանկացած բարձունք տառապալից է: Վերածնունդը ցավալի է: Սակայն առանց տառապելու ես չէի լսի երաժշտությունը: Տառապանքները օգնում են հնչել երաժշտությանը:

Հիշիր. անհաղթահարելի խնդիրը, հակասությունը ստիպում են քեզ անցնել ինքդ քո վրայով, ինչը նշանակում` աճել...հաղթահարել դրանք:

Երբ մենք գիտակցենք մեր դերը երկրի վրա, թեկուզև ամենահամեստ և աննշան դերը, միայն այդժամ երջանիկ կլինենք: Այդժամ մենք կարող են հանգիստ ապրել և մահանալ, քանի որ այն, ինչն իմաստավորում է կյանքը, իմաստավորում է նաև մահը:

Մենք անմահություն չենք պահանջում: Սակայն մեզ անտանելի է տեսնել, թե ինչպես են արարքներն ու իրերը հանկարծակի կորցնում իրենց իմաստը: Այդժամ հայտնաբերվում է մեզ շրջապատող դատարկությունը:

Մարդ դառնալու համար շատ բան պետք է վերապրել:

Աշխարհի արժանապատվությունը կարող է փրկվել միայն մի դեպքում. Եթե հիշենք դրա մասին: Իսկ այդ արժանապատվությունը կազմված է երեք բանից. գթասրտությունը, գիտելիքի հանդեպ սերը և քո ներսի մարդու հանդեպ հարգանքը:

Մարդը միայն հարաբերությունների հանգույց է և միայն հարաբերություններն են կարևոր մարդու համար:

Պատերազմը իրական սխրանք չէ, պատերազմը սխրանքի փոխնակն է: Սխրանքի հիմքում կապերի հարստությունն է, որոնք ստեղծվում են, խնդիրներն են, որոնք դրվում են և բարձունքներն են, դեպի որոնց մղվում են: Ղուշ կամ գիր խաղը սխրանք չի դառնա, նույնիսկ եթե դրանում կենաց մահու գինը դրվի: Պատերազմը սխրանք չի: Պատերազմը հիվանդության պես մի բան է:

Ճշմարտությունն այն է, ինչը պարզեցնում է աշխարհը, այլ որ թե այն, ինչը քաոս է ստեղծում, այն բազմազանությունից ընդհանուրը առանձնացնող լեզուն է:

Եթե ինքս ինձ խղճալով ես իմ դժբախտությունները դաժան ճակատագրով եմ բացատրում, ես ինձ ենթարկեցնում եմ այդ ճակատագրին, եթե ես դրանք վերագրում եմ դավաճանությանը, ես ինձ ենթարկեցնում եմ այդ դավաճանությանը, սակայն երբ ես ամբողջ պատասխանատվությունը վերցնում եմ ինձ վրա, դրանով իսկ հաստատում եմ իմ մարդկային հնարավորությունները:

Չնայած մարդկային կյանքը գին չունի, մենք միշտ այնպես ենք վարվում, կարծես ավելի արժեքավոր բան կա:

Բարեկամությունը ոգու հանգստությունն ու վեհ ճախրանքն է մանրուքների ոչնչության վրայով։ Եվ ես չեմ կարող նախատել իմ սեղանի շուրջը նստած մարդուն։

Այնպես որ, իմացի՛ր` հյուրընկալությունը, հարգալից վերաբերմունքն ու բարեկամությունը մարդու հայտնագործումն են մարդու մեջ։ 

Ես ինչ՞ ունեմ անելու Աստծո տաճարում, եթե նա հանկարծ սկսի տնտղել իրեն հավատացող և խոնարհվելու եկող մարդկանց հասակի կամ էլ գիրության մանրամասները։

Ինչ՞ ունեմ ես անելու բարեկամի տանը, եթե նա չցանկանալով հաշվի առնել իմ հենակները, հանկարծ ստիպի ինձ պարել` դատելու համար, թե ինչի՞ եմ ես ընդունակ։

Աշխարհում դու այդպիսի շատ դատավորների կհանդիպես։ 

Եթե խոսքն այն մասին է, որ դու ուրիշ՝ ավելի կոպիտ մարդ դառնաս, թո՛ղ այդ գործը թշնամիներին։ Նրանք վայրի խորտակող հողմի նման հաճույքով կվերցնեն այդ իրենց վրա։ Քո բարեկամը ստեղծված է քեզ ընդունելու համար։ Եվ եթե եկեղեցի ես գալիս Աստծու մոտ, նա չի դատում քեզ, նա քեզ ընդունում է։

Բարեկամը նա է, ով չի դատում: Բարեկամը նա է, ով իր դուռը բացում է թափառականի, նրա հենակի և անկյունում դրված նրա ձեռնափայտի առջև ու չի խնդրում պարել, որ հետո դատի նրա պարը: Եվ եթե թափառականը պատմում է, որ հեռավոր երկրում ճանապարհներին ծաղկում է գարունը, բարեկամը նա է, ով իր տանը թափառականի հետ միասին ընդունում է գարունը:

Ուղերձ երիտասարդ ամերիկացիներին

... մարդուն, որպեսզի նա ազատ լինի, ամենից առաջ հարկավոր է մարդ դառնալ։

...որպեսզի հնարավոր լինի ստեղծել այնպիսի արարած, որն ավելի լայնախոհ լինի, քան դուք եք, և որն իր հերթին ձեզ հարստացնի իր իսկ գոյությամբ, դրա համար կա միայն մեկ միջոց։ Ամենահին կրոններն են հայտնաբերել այդ միջոցը մեզանից դեռևս շատ առաջ։ Դա է հիմքը ամեն մի կրոնական ոգու։ Դա է, եթե կուզեք, գլխավոր «ձեռնածությունը»։ Եվ այդ ձեռնածությունը կամաց֊կամաց մոռացան այն ժամանակ, երբ սկսվեց նյութական առաջադիմությունը։ Այդ ձեռնածությունը զոհաբերությունն է։ Իսկ զոհաբերություն ասելով ես նկատի չունեմ ո՛չ հրաժարում կյանքի բարիքներից, ո՛չ էլ ապաշխարում։ Զոհաբերություն ասելով ես նկատի ունեմ անշահախնդիր պարգև։ Պարգև, որ փոխարենը ոչինչ չի պահանջում։ 

Դուք վերածնվում եք ոչ թե նրանից, որ ստանում եք, այլ նրանից, որ տալիս եք։

Դուք ձեզ վարժեցնում եք, որպեսզի կռվեք ազատության համար։ Բայց այդ ազատությունը դուք դեռևս պետք է գիտակցեք և ստեղծեք։

Բառերը մարդկային առօրյա կենցաղում հնանում են և կորցնում իրենց իմաստը։ Հնանում են գիտական տեսությունները։ Հնանում են սոցիալական բանաձևերը։ Այս գնով է մարդկությունը վճարում իր առաջադիմության համար։ Եթե դուք չեք ուզում ապրել մեռած գաղափարներով, դուք պետք է անհապաղ նորոգեք գաղափարները

Գոյություն չունի ամեն ինչից անկախ մարդ։ Տաճարը քարերից է շարված։ Քարերը տաճար են կազմում։ Բայց տաճարն իրենով ազնվացնում է այդ քարերը։ Քարերը դառնում են տաճարի քարեր։ Այդպես է և ձեր եղբայրությունը. դուք ձեր եղբայրությունը կգտնեք մի ավելի համապարփակ բանի մեջ, քան ինքներդ եք։ Քանի որ եղբայր կարելի է լինել ինչ֊որ բանում։ Չի կարելի եղբայր լինել հենց այնպես։